شاتون زدن چیست و به چه دلیل رخ می دهد؟

شاتون که به آن میله اتصال نیز می گویند یکی از بخش های اصلی موتور احتراق داخلی است. اگرچه در موتور بخار نیز استفاده می شود و یکی از ضروری ترین قسمت ها در وسایل نقلیه می باشد.

شاتون، پیستون را به میل لنگ متصل می کند که به تبدیل حرکت رفت و برگشتی پیستون به چرخش میل لنگ کمک می نماید. این قطعه به عنوان یک بازوی اهرمی عمل می کند و برای انتقال نیروهای فشاری و کششی از پیستون و چرخش در دو انتها لازم است.

اما شاتون زدن موتور یکی از اساسی ترین مشکلاتی است که برخی از مالکان خودرو با آن مواجه می شوند. این اتفاق ناگوار می تواند به دلایل مختلفی باشد از این رو ما امروز قصد داریم به تعریف این قطعه حیاتی، وظایف شاتون، علت شاتون زدن موتور خودرو و دیگر نکات حائز اهمیت بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

شاتون چیست؟

شاتون یا میله اتصال، حرکت خطی بالا و پایین یا حرکت رفت و برگشتی پیستون را به حرکت دایره ای میل لنگ تبدیل می کند که در طول این فرآیند کشش، خمش و فشارهای متعددی را تجربه می نماید.

شاتون ها معمولاً از آلیاژ آلومینیوم ساخته می شوند که به مقاومت در برابر تنش هایی که در طول فرآیند ایجاد می شود، کمک می کند. البته برخی از آن ها نیز از فولاد ساخته شده اند. با این حال، چدن را می توان برای کاربردهای ارزان تر و با کارایی کمتر مانند موتور اسکوتر استفاده کرد.

از این رو بسته به خرید اقساطی خودرو داخلی و یا یک مدل خارجی، ممکن است جنس شاتون خودروی شما متفاوت باشد.

همینطور شایان ذکر است که رابطه‌ طول شاتون و دور موتور به صورت مستقیم می باشد. به عبارتی هر چه طول شاتون بلندتر باشد، قدرت موتور افزایش می یابد.

اجزا و ساختار شاتون

حال که با نقش شاتون در خودرو آشنا شدیم، بهتر است مروری بر اجزای آن داشته باشیم. شاتون در موتور احتراق داخلی از یک سر بزرگ، میله و یک سر کوچک تشکیل شده است که در همه مدل ها یکسان می باشد. بنابراین فرقی ندارد که برای خرید خودرو اقساطی کدام تیپ ماشین را انتخاب می کنید.

پیستون ها با یک پین به انتهای کوچک شاتون متصل می شوند که می تواند در پیستون بچرخد. این پین یک نقطه محوری بین پیستون و شاتون ایجاد می کند. پین پیستون با گیره فنری یا قفل پین در جای خود ثابت می شود.

قسمت انتهایی بزرگ شاتون هم از طریق یاتاقان ماشین به میل لنگ متصل شده است که اصطکاک را کاهش می دهد. اصلی ترین وظیفه شاتون ایجاد یک پیوند بین پیستون و میل لنگ به منظور انتقال نیرو است.

انواع شاتون

انواع شاتون بر اساس ماده ای است که با آن ساخته شده اند. در زیر انواع مختلفی از میله های اتصال ذکر شده است:

• شاتون موازی
• شاتون ضربدری
• شاتون لولایی

شاتون زدن خودرو یعنی چه؟

به طور خیلی ساده می توان گفت که شاتون زدن خودرو در واقع همان خرابی شاتون است که می تواند در نتیجه عوامل مختلفی باشد.

در صورتی که شما هم پس از خرید ماشین دلخواه خود از طریق بهترین شرایط فروش اقساطی خودرو وارداتی با خرابی شاتون مواجه شدید، لازم است تا در اسرع وقت نسبت به برطرف سازی مشکل آن اقدام کنید. این می تواند از بروز آسیب های جدی تر به موتور جلوگیری کرده و در هزینه های شما صرفه جویی نماید.

اما ممکن است بپرسید کدام ماشین بیشتر شاتون میزند؟ برای یافتن پاسخ این سوال همچنان با ما همراه باشید.

دلایل شاتون زدن خودرو

شاتون می تواند در حین کار با مشکلات متعددی مواجه شود. این به این دلیل است که تنش های مختلفی را در محفظه احتراق تجربه می کند. برخی از این مشکلات را می توان برطرف کرد در حالی که برخی دیگر نیاز به تعویض کامل شاتون دارند. در حین فرایندهای موتور ممکن است شاتون کشیده و یا فشرده شده که می تواند باعث شکستن میله شود. میله شکسته می تواند به طور کامل به موتور آسیب برساند. در ادامه به بررسی عوامل خراب شدن شاتون پرداخته شده است:

فرسودگی

این دلیل اصلی شکستن شاتون است که اغلب در موتورهای قدیمی رخ می دهد. فشرده سازی و کشش میله در طول فرآیند هزاران بار در یک دقیقه انجام می شود. این در نهایت باعث ساییدگی قطعه می شود تا زمانی که در نهایت پاره شود. کمبود روغن و کثیف بودن موتور می تواند این مشکل را تسریع کند. در صورتی که مدت هاست خرید خودرو تحویل آنی را تجربه کرده اید، لازم است تا نسبت به بررسی این قطعه اقدام نموده و در صورت نیاز آن را تعویض کنید.

نفوذ آب به محفظه پیستون

در صورتی که آب به محفظه پیستون نفوذ کند، ممکن است باعث تغییر شکل شاتون شود. این معمولاً زمانی اتفاق می افتد که وسیله نقلیه از یک خیابان سیل زده عبور کند.

آب کم در سیلندر می تواند باعث ایجاد صدای ضربه زدن شود که به راحتی قابل تعمیر است. با این حال، اگر مقدار زیادی آب در سیلندر وجود داشته باشد، تمام فضا برای زمان جرقه گرفته می شود که ممکن است باعث خم شدن یا شکستن میله سیلندر شود.

خرابی پین

از دیگر دلایل خرابی شاتون می توان به معیوب بودن پین اشاره کرد. پین پیستون که شاتون را به پیستون وصل می کند ساییده می شود و باعث خرابی می گردد. این امر در برخی از موتورها ممکن است به خرابی فاجعه بار موتور منجر شود. این اتفاق زمانی می افتد که شاتون به بلوک موتور می رود یا میل لنگ خم می شود.

از بین رفتن روغن بین یاتاقان و میل لنگ

اگر لایه روغن بین یاتاقان و میل لنگ به هر دلیلی حتی برای یک لحظه از بین برود، ممکن است گرمای بیش از حدی تولید شده و یاتاقان را مسدود کند. وقتی این اتفاق می افتد، احتمال دارد میله اتصال به دو نیم شکسته شود. یک میله شکسته که در داخل میل لنگ می چرخد ​​می تواند در مدت زمان بسیار کوتاهی آسیب زیادی به ساختار موتور وارد کند. نتیجه نهایی اغلب یک سوراخ بزرگ در کناره بلوک و ظرف روغن و یک موتور کاملاً از بین رفته پر از زباله است.

سیستم روانکار نامناسب

از دست دادن روانکاری نیز ممکن است به دلیل استفاده از روغن ناکافی و یا بی کیفیت باشد که احتمال آسیب به شاتون را افزایش می دهد. استفاده از روغنی که ویسکوزیته بسیار پایینی دارد و نمی تواند به خوبی سیستم را روانکاری کند، دیگر عامل خرابی شاتون است که نباید از آن غافل شوید.

تصادف

به عنوان دیگر علت شاتون زدن ef7می توان به تصادف خودرو اشاره کرد. در صورتی که برخورد در قسمت جلویی ماشین رخ دهد، ممکن است به شاتون آسیب رسانده و سبب شکستن آن شود.

علاوه بر این ها، از دیگر دلایل خرابی شاتون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنظیم نادرست شاتون
• احتراق نامناسب
• روغن کاری نادرست
• تعویض اشتباه دنده معکوس
• استفاده از شاتون بی کیفیت
• فرسودگی یا آسیب یاتاق

عوامل و نشانه های شاتون زدن موتور خودرو

یک شاتون باید محکم و بادوام باشد تا موتور بتواند دوام بیاورد. اگر تحمل بار احتراق خیلی ضعیف باشد، نیروهای کششی شدید روی شاتون ممکن است آن را خم کنند یا حتی بشکنند.

در صورت بروز این مشکلات، بر شما واجب است تا به عنوان راننده در سریع ترین زمان ممکن این مشکل را شناسایی کرده و نسبت به برطرف سازی آن اقدام کنید. در اینجا برخی از رایج ترین نشانه‌های شاتون زدن خودرو آورده شده است:

کاهش قدرت موتور

اولین نشانه ممکن می تواند کاهش قدرت موتور باشد. همانطور که قبلاً ذکر شد، شاتون پیستون را به میل لنگ متصل می کند و انرژی تولید شده توسط فرآیند احتراق را به چرخ های خودرو وارد می نماید. هنگامی که میله خم می شود، می تواند باعث حرکت ناهموار پیستون شود و در نتیجه تراکم در سیلندر از بین برود. این به نوبه خود می تواند منجر به کاهش قدرت و شتاب شود، زیرا موتور قادر به تولید همان مقدار نیروی معمولی نیست.

صداهای کوبیدن موتور

به عنوان دیگر نشانه می توان به شنیده شدن صداهای عجیب و غریب از موتور و یا صدای ضربه زدن اشاره کرد. هنگامی که موتور شما روشن است و کار می کند، ممکن است صدایی مانند تق تق از آن بشنوید. این یک صدای تق تق مکرر خواهد بود که با افزایش دور موتور شما بیشتر می شود. هنگامی که روغن موتور فرصت گردش در اجزای موتور و روغن کاری آن ها را پیدا کند، ممکن است پس از مدت کوتاهی صداها از بین بروند.

روغن کم یا فشار روغن پایین

از دیگر علائم شاتون زدن می توان به فشار روغن کم اشاره کرد. اگر شاتون خراب یا معیوب داشته باشید، احتمالاً موتور شما به طور ناگهانی مقدار زیادی روغن از دست می دهد که تأثیرات مخربی بر فشار روغن موتور شما خواهد داشت. ممکن است یک فشارسنج روغن روی موتور خودروتان وجود داشته باشد که به شما بگوید چه زمانی فشار روغن پایین است.

اگر فشار روغن پایینی دارید، به این معنی است که روغن به خوبی در موتور گردش نمی کند. اگر این مشکل به سرعت حل نشود، ممکن است منجر به گرم شدن بیش از حد موتور شده و در نهایت سایش و پارگی موتور را به دنبال داشته باشد.

خمیده شدن شاتون

اگر بر اساس هر یک از علائم شاتون زدن خودرو که در بالا ذکر شد نتوانسید به خوبی تشخیص دهید که آیا شاتون وسیله نقلیه شما آسیب دیده است یا نه، باید به صورت چشمی بررسی کنید تا ببینید در چه وضعیتی قرار دارد. این کار مستلزم جداسازی موتور خودرو است، کاری که فقط یک مکانیک با تجربه از پس آن بر می آید.

تفاوت یاتاقان زدن و شاتون زدن

یاتاق و شاتون دو عضو حیاتی در وسیله نقلیه هستند که بدون آن ها، خودرو قادر به حرکت کردن نیست. بنابراین ضروری است تا با اطلاع از علائم خرابی این دو قطعه، در صورت نیاز به تعویض در سریع ترین زمان ممکن برای این کار اقدام کنید.

توجه داشته باشید که نقص در عملکرد یاتاقان می تواند به شاتون آسیب رسانده و سبب اختلال در کارکرد آن شود که البته عکس این موضوع نیز صادق است.

از جمله علائم خرابی مشترک میان یاتاقان زدن و شاتون زدن می توان به شنیده شدن صدای تق تق اشاره کرد البته با این تفاوت که صدای ناشی از خرابی شاتون، در حین حرکت ثابت است و به طور یکنواخت شنیده می شود اما اگر این صدا به دلیل ایراد در یاتاق باشد، باید بدانید که میزان صدای منتشر شده در زمان بالا رفتن دور موتور افزایش می یابد.

در نهایت فراموش نکنید که هر صدای اضافی در خودرو نشان دهنده مشکلی است و باید سریعا نسبت به رفع آن اقدام کنید.

سوالات متداول

کدام ماشین بیشتر شاتون میزند؟

طبق نظر کارشناسان می توان گفت که خودروهای توربوشارژ به دلیل دمای بالاتر و تحمل فشار بیشتر، غالبا در معرض خطر شاتون زدن بیشتری قرار دارند. به خصوص اگر به خوبی از آن ها مراقبت نکنید و از روغن موتور مناسب استفاده ننمایید.

چرا برای ساخت شاتون از فولاد استفاده می شود؟

فولاد بسیار انعطاف پذیر است که استفاده از آن برای ساخت شاتون می تواند به مقاومت آن در برابر فشارهای به وجود آمده کمک کند.

بهترین جنس برای شاتون کدام است؟

آلومینیوم به دلیل سبک بودن، ماده خوبی برای ساخت شاتون است. وزن کم شاتون باعث کاهش جرم قسمت های دوار و رفت و برگشتی می شود که در نهایت قدرت بیشتر موتور و دور بالاتر آن را به همراه دارد.

شاتون ها از نظر روغن کاری به چند دسته طبقه بندی می شوند؟

شاتون ها از منظر روغن کاری در دو دسته جای می گیرند. در نوع اول، روغن کاری توسط مجرای گرفته شده در سرتاسر شاتون انجام می شود در حالی که در نوع دوم، روغن کاری از طریق سوراخ های تعبیه شده در کناره شاتون صورت می گیرد.

هزینه تعویض شاتون چقدر است؟

پاسخ این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد. نوع وسیله نقلیه، جنس شاتون، نوع آن، آسیب دیدگی سایر قسمت های موتور و همینطور مرکزی که شما برای تعمیر شاتون خودروتان انتخاب می کنید، از اصلی ترین عوامل اثرگذار بر این هزینه ها هستند.