نوع گیربکس اتومات سبب شده تا رانندگی مدل های اتوماتیک اندکی متمایز از خودروهای معمولی باشد. از این رو لازم است شیوه صحیح رانندگی با این نوع وسایل نقلیه را بیاموزیم. هدف ما در این مقاله از کیان خودرو این است که کار‌هایی که نباید با خودروهای اتوماتیک انجام داد را به شما عزیزان آموزش دهیم، پس تا انتهای این محتوا با ما همراه باشید.
گیربکس اتوماتیک چگونه کار می کند؟
رایج ترین نوع گیربکس های اتوماتیک از نیروی هیدرولیک برای تعویض دنده استفاده می کند. این دستگاه یک مبدل گشتاور را با چرخ دنده ها ترکیب کرده تا محدوده دنده مورد نظر را برای خودرو فراهم نماید.
همچنین پس از اتصال مبدل گشتاور موتور به گیربکس، از مایع تحت فشار برای انتقال نیرو به چرخ برای تعویض دنده ها استفاده می کند. این عمل گیربکس اتوماتیک را می توان یک دستگاه جایگزین برای کلاچ دستی دانست.
گیربکس اتوماتیک بر اساس چرخ دنده های سیاره ای عمل می کند. برای درک بهتر این موضوع لازم است که درباره چرخ دنده های سیاره ای بیشتر توضیح دهیم:
در واقع چرخ دنده های سیاره ای دارای 2 ورودی و 1 خروجی هستند. در گیربکس اتوماتیک خروجی ما از حامل دنده های سیاره ای گرفته می شود و دو ورودی ما یکی به دنده ی خورشیدی و دیگری به دنده ی رینگی متصل شده اند.
برای درک بهتر عملکرد گیربکس اتوماتیک ویدیو زیر را مشاهده کنید:
9 عملی که نباید در خودرو اتوماتیک انجام داد؟
رانندگی با وسیله نقلیه اتوماتیک یا یک وسیله نقلیه با گیربکس CVT ساده تر از رانندگی با خودروی دنده دستی است. با این حال، اگر این کار به درستی انجام نشود، می تواند به خودروی شما آسیب برساند. در صورتی که با خرید اقساطی خودرو های خارجی با اقساط 36 ماه مالک یک خودروی اتوماتیک شده اید لازمه ادامه مطلب را به خوبی مطالعه کنید.
بنابراین، در اینجا 9 نکته مهم از اعمالی که نباید در خودرو اتوماتیک انجام داد را به شما یادآور شده ایم پس هنگام رانندگی مراقب آن ها باشید.
1.هنگام رانندگی در مسیرهای سرازیری گیربکس را خلاص نکنید
شاید هدف عده ای از راندن با دنده خلاص در سرازیری با خودروهای دنده اتوماتیک، صرفه جویی در مصرف سوخت باشد اما این یک باور اشتباه است. همچنین باید بگوییم که این کار بسیار اشتباه می باشد چرا که در این صورت کنترل خودرو را از دست خواهید داد.
دیگر دلیلی که می تواند شما را از خلاص کردن گیربکس در حین رانندگی با دنده اتوماتیک در سرازیری منع کند، افزایش فشار به شیر برقی های گیربکس است که در صورت آسیب می تواند شما را متحمل هزینه های اضافی کند.
2.قبل از تعویض دنده خودرو را کاملا متوقف کنید
هر زمان که با یک وسیله نقلیه گیربکس اتوماتیک تغییر جهت می دهید و میخواهید دنده را از حالت عقب به جلو و یا برعکس عوض کنید، مطمئن شوید که ماشین کاملا در وضعیت توقف قرار دارد.
دلیل انجام این کار این است که شما از ترمز خود برای توقف وسیله نقلیه استفاده می کنید و نه از گیربکس. تعویض حالت دنده در حین حرکت خودروهای اتوماتیک(از جلو به عقب) به گیربکس فشار وارد کرده و ممکن است به آن آسیب برساند. بنابراین این کار را می توان یکی دیگر از اعمالی که نباید در خودرو اتوماتیک انجام داد، دانست.
3.خودرو را برای لانچ کردن در وضعیت خلاص قرار ندهید
اگر با خرید خودرو اقساطی صاحب یک ماشین اتومات شده اید و می خواهید ماشین شما تا حد امکان دوام بالاتری داشته باشد، هرگز از حالت خلاص یا N برای لانچ کردن خودرو استفاده نکنید. این کار در لیست اعمالی که نباید در خودرو اتوماتیک انجام داد، قرار داشته و فقط فشار زیادتری را به وسیله نقلیه تحمیل می کند.
یکی از مواردی که در بین افرادی که با یک خودروی اتوماتیک رانندگی می کنند بسیار رایج می باشد، این است که آن ها ابتدا ماشین را در حالت خنثی قرار داده و سپس حالت دنده را برای جلو بردن ماشین به وضعیت D تغییر می دهند.
این یک اشتباه بزرگ است. با انجام این کار شما فقط در حال آسیب به خودرو دنده اتوماتیک خود هستید که پس از مدتی ممکن است ناگزیر به تعویض آن شوید. راه درست این است که گیربکس را در حالت D قرار دهید و رانندگی کنید. به همین سادگی.
4.هرگز برای زمان های کوتاه خودرو را خلاص نکنید
هیچ دلیلی برای قرار دادن گیربکس در حالت خنثی در هنگام انتظار وجود ندارد. از این رو باید گفت که خلاص کردن برای توقف های کوتاه در خودروهای اتوماتیک کاری اشتباه است و توصیه می شود در صورت توقف برای زمان های کمتر از 2 دقیقه و یا پشت چراغ قرمز، گیربکس را در حالت درایو بگذارید.
برخلاف تصور، قرار دادن دنده به حالت خنثی باعث صرفه جویی در مصرف سوخت نمی شود و فقط به گیربکس فشار وارد می کند.
با نگه داشتن گیربکس در حالت درایو، تنها موتور و گیربکس درگیر هستند در حالی که با قرار دادن دنده در وضعیت خنثی و سپس تعویض آن به حالت D، مجموعه کلاچ ها و شیرهای برقی درگیر می شوند که در نتیجه افزایش استهلاک خودرو را به دنبال دارد.
5.برای توقف کامل از حالت P استفاده کنید
اگر به تازگی از طریق خرید اقساطی ایران خودرو مالک یک خودروی اتوماتیک ایرانی شده اید، لازم است برای پارک کردن ابتدا خودرو را در وضعیت توقف کامل قرار دهید. سپس دنده را به وضعیت خنثی یا N تغییر حالت داده و ترمز دستی را بکشید.
همینطور در مرحله آخر لازم است دنده را در وضعیت P بگذارید. با انجام این کار وزن خودرو بر روی چرخ های عقب می افتند در حالی که اگر این چنین عمل نکنید، وزن خودرو بر روی گیربکس فشار وارد کرده و به این قطعه مهم و گران قیمت آسیب می رساند.
6.هرگز از دو تا پای خود،(جهت استفاده گاز و ترمز) در ماشین های دنده اتوماتیک استفاده نکنید
همانطور که می دانید در ماشین های مجهز به گیربکس اتوماتیک پدال کلاچ وجود ندارد. همین امر سبب استفاده از دوپا در ماشین های دنده اتوماتیک شده است به طوری که برخی از رانندگان از پای راست خودر برای فشردن پدال گاز و از پای چپ برای فشردن پدال ترمز استفاده می کنند. کاری به شدت اشتباه و خطرناک است.
زمانی که شما پشت فرمان یک ماشین اتوماتیک قرار می گیرید، لازم است پای چپ خود را به کلی فراموش کنید. برای رانندگی با این مدل از خودروها تنها باید از پای راست استفاده نمایید چرا که در غیر این صورت ممکن است به گیربکس آسیب رسانده و خدای ناکرده دچار تصادف شوید.
7.با روغن گیربکس کم رانندگی نکنید
گیربکس اتوماتیک قطعه ای بسیار حساس در وسیله نقلیه شما است از این رو لازم است مراقبت های ویژه ای را در مورد آن به کار گیرید. یکی از این موارد حفظ روغن گیربکس در وضعیت استاندارد است. این روغن سبب می شود قطعات داخلی و گیربکس به راحتی کار کرده و دارای سطح اصطکاک بسیار کمی باشند.
همچنین در خنک ماندن گیربکس در هنگام کار نقش به سزایی دارد. از این رو کم تر بودن این روغن از حد استاندارد می تواند به گیربکس آسیب برساند. شایان ذکر است که در این بخش به تعویض به موقع روغن گیربکس اشاره ای داشته باشیم. اگر این کار به درستی و به موقع صورت نگیرد، طول عمر گیربکس را کاهش می دهد.
8.هرگز در وضعیت خنثی به خودرو گاز ندهید
با خرید اقساطی خودرو های داخلی باید به یاد داشته باشید که گاز دادن درجا قبل از قرار دادن دنده در حالت D کاری است که عده ای از رانندگان پیش از حرکت انجام می دهند. اما اگر خودروی شما مجهز به گیربکس اتوماتیک است توصیه می کنیم هرگز این کار را انجام ندهید چرا که در صورت تکرار مجدد احتمالا نیاز است با هزینه ای گزاف گیربکس خودروی خود را تعویض کنید.
زمانی که هنوز دنده در وضعیت D قرار نگرفته است و شما به خودرو گاز می دهید، به طور ناگهانی اصطکاک میان قطعات گیربکس و موتور افزایش می یابد. بنابراین با توجه به این موضوع احتمالا متوجه شده اید که با درجا گاز دادن در خودروهای اتوماتیک، گیربکس شما چه فشاری را تحمل می کند!
9.پیش از گرم شدن موتور، به گیربکس فشار زیادی تحمیل نکنید
احتمالا شنیده اید که می گویند پیش از گرم شدن موتور و به ویژه در هوای سرد، رانندگی را به آرامی و با سرعت کم شروع کنید. زمانی که موتور تازه روشن شده است، فشار زیاد به گیربکس و رانندگی پر شتاب می تواند به قطعات داخلی آسیب وارد کند. از این رو این کار نتیجه ای نخواهد داشت جز تعمیر خودرو و تحمیل هزینه های اضافی.
سخن پایانی
در حالی که بیشتر این نکات برای مردم شناخته شده است، اما ما فکر کردیم که ارزش تکرار را دارد زیرا هستند کسانی که به تازگی خرید خودروی اتوماتیک و یا تاکنون این کارها را به صورت اشتباه انجام می داده اند.
بنابراین مواردی که در بالا ذکر شد، نکات مهم درباره رانندگی با ماشین های اتوماتیک و اعمالی که نباید در خودرو اتوماتیک انجام داد، بودند. از این رو امیدواریم از این پس شما عزیزان با رعایت اصول گفته شده بتوانید از یک رانندگی راحت و روان با خودروی خود لذت برده و به گیربکس ماشین خود طول عمر بیشتری ببخشید.
سوالات متداول
نقش گیربکس در ماشین چیست؟
گیربکس با فراهم کردن نیروی محرکه لازم برای به حرکت درآوردن خودرو و نیز انتقال این نیرو به چرخ ها، نقش اساسی در بخش فنی ماشین ایفا می کند.
گیربکس اتوماتیک شامل چه انواعی می شود؟
در حال حاضر 4 مدل مختلف از گیربکس های اتوماتیک موجود می باشند. گیربکس اتوماتیک AMT که به عنوان مدل پیشرفته تر گیربکس های دستی شناخته می شود. دیگر مدل گیربکس انتقال قدرت پیوسته CVT است که امروزه شاهد استفاده از آن در بسیاری از محصولات شرکت های خودروسازی داخلی و خارجی هستیم. نوع سوم گیربکس DCT است که با نام گیربکس دو کلاچه هم شناخته می شود. دلیل این نام گذاری را هم می توان وجود دو گیربکس مستقل برای دنده های زوج و فرد دانست. اما نوع چهارم گیربکس Tiptronic است که مدل دیگری از گیربکس های دستی و اتوماتیک 5 و 6 سرعته می باشد.
سرویس دوره ای گیربکس اتوماتیک هر چند وقت یکبار لازم است؟
سرویس دوره ای گیربکس بسته به نظر کمپانی سازنده و نوع و مدل خودرو متفاوت می باشد. از این رو نمی توان یک زمان دقیق برای این امر در نظر گرفت. اما بهترین زمان توصیه شده برای بررسی گیربکس و انجام چکاپ های مربوطه بین 20 هزار الی 45 هزار کیلومتر عنوان شده است. البته لازم به ذکر است که این زمان شدیدا تحت تاثیر شیوه رانندگی و نوع استفاده از خودرو قرار دارد. این سرویس شامل تعویض روغن گیربکس، فیلتر و واشر کارتر می باشد.
عدم تعویض به موقع روغن گیربکس چه عواقبی را به دنبال دارد؟
روغن گیربکس یک عامل بسیار مهم و حیاتی برای این قطعه حساس است از این رو عدم تعویض به موقع آن می تواند مشکلاتی چون آسیب به چرخ دنده ها و یاتاقان ها، عوض شدن سخت دنده های دستی، ایجاد سروصدا در ماشین، لرزش خودرو به ویژه در دور موتورهای بالا و نیز داغ شدن بیش از حد این روغن و ایجاد بوی بد سوختگی را برای شما به وجود آورد.
گیربکس اتوماتیک شامل چه نقاط مثبتی می باشد؟
برجسته ترین و محبوب ترین ویژگی مثبت گیربکس اتوماتیک، راحتی کاربر هنگام رانندگی با این مدل از خودروها است. بر خلاف دنده های معمولی، گیربکس اتوماتیک خود بسته به شتاب خودرو وضعیت دنده را تشخیص داده و این تعویض را به صورت اتوماتیک انجام می دهد. همین موضوع سبب شده رانندگان زیادی به ویژه افراد تازه کار در صدد خرید این مدل از خودروها برآیند. مصرف سوخت بهینه، شتاب بهبود یافته، رانندگی آسان و راحت تر از دیگر مزایای خودروهای اتومات هستند.
منابع:
caranddriver.com
