ترموستات ماشین چیست و چگونه کار می کند؟

در موتور خودرو اجزای زیادی وجود دارند که با سطح بالایی از پیچیدگی به هم مرتبط هستند. از آنجا که موتور با سرعت بالا کار می کند، دمای داخلی آن به شدت افزایش می یابد. بنابراین، نیازمند یک سیستم است تا دمای موتور را خنک و پایدار نگه دارد. این سیستم، ترموستات می باشد.

از این رو اگر شما هم می خواهید بدانید که ترموستات چیست و چه وظیفه ای به عهده دارد، کاربرد ترموستات خودرو شامل چه مواردی می شود و روش تست ترموستات ماشین چگونه است، تا انتها با ما همراه باشید.

ترموستات ماشین چیست؟

پیش از ثبت نام در طرح فروش خودرو اقساطی با اقساط بلند مدت، آگاهی از مشخصات آن از ضروریات است از این رو در این قسمت قصد داریم با نحوه عملکرد ترموستات در ماشین آشنا شویم.

ترموستات یکی از اجزای مهم در سیستم خنک کننده خودرو است که وظیفه اصلی آن، جلوگیری از گرم شدن بیش از حد موتور می باشد. نحوه عملکرد ترمستات، این قسمت حیاتی موتور به گونه ای است که دمای داخل پیشرانه در شرایط ایده آل باقی بماند.

اگر به تازگی خرید خودرو تحویل آنی را تجربه کرده اید و می خواهید بدانید که ترموستات ماشین کجاست، باید گفت که این سیستم، داخل خط آبی که از موتور به رادیاتور می رود قرار دارد.

شرایط دمایی ایده آل برای موتور در محدوده 80 تا 92 درجه سانتیگراد می باشد، زیرا در این دما فرآیند احتراق در موتور بهینه است و قدرت موتور در بهترین حالت ممکن قرار گرفته و مصرف سوخت بهینه می شود.

بنابراین به طور خلاصه می توان گفت که اصلی ترین وظیفه ترموستات، حفظ دمای موتور در نقطه ایده آل است.

ترموستات خودرو چگونه کار می‌کند؟

اکنون لازم است بدانیم که ترموستات ماشین چگونه کار میکند؟ ترموستات از عملکرد سایر اجزای خنک کننده موتور پیروی می کند.

ابتدا پمپ آب، این مایع حیاتی را به سمت موتور هدایت می کند. در این مرحله آب در اطراف موتور جریان می یابد تا گرمای آن را جذب کند. سپس آب از شیلنگ خارج شده و سپس وارد قسمت بالای رادیاتور می شود.

حال که دمای موتور کاهش یافته است، گرمای وارد شده به رادیاتور از طریق توری رادیاتور آزاد شده و سپس توسط فن پشت رادیاتور خنک می شود.

آبی که بعد از عبور از رادیاتور دمای آن کاهش یافته، از طریق شیلنگ واقع در پایین رادیاتور خارج می شود تا دوباره به موتور پمپ شده و روند کاهش مجدد دمای موتور را انجام دهد. این فرآیند زمانی که موتور در حال کار است، به طور مکرر انجام می شود. به خصوص زمانی که موتور در دمای حداکثری قرار دارد.

اما وقتی موتور سرد است، این آب توسط ترموستات کنترل می شود تا از رادیاتور عبور نکند و موتور بتواند به دمای مطلوب برسد. سپس ترموستات در دمای بالا باز می شود تا اجازه عبور به این آب را داده و فرآیند خنک سازی موتور را که از رادیاتور می گذرد، انجام دهد.

به عبارت ساده می توان گفت که ترموستات به عنوان یک کلید در سیستم خنک کننده خودرو عمل می نماید و در صورت نیاز، برای تنظیم فرآیند خنک سازی موتور فعالیت می کند.

بنابراین مهم نیست که طرح فروش اقساطی خودروهای داخلی را انتخاب می کنید و یا به سراغ خرید یک ماشین لوکس خارجی می روید، ترموستات عضوی حیاتی در وسیله نقلیه است که در تمامی خودروها وجود دارد.

اجزای ترموستات خودرو

برای عملکرد صحیح ترموستات خودرو، چندین جز کوچک اما کلیدی دست به دست هم داده و فعالیت می کنند. در اینجا به معرفی اجزای ترموستات خودرو خواهیم پرداخت:

• سوپاپ اصلی
• شیر ثانویه
• سیلندر باز شونده
• واشر
• فنر
• فنر ثانویه

انواع ترموستات خودرو

ترموستات خودرو را طبق چندین ویژگی می توان دسته بندی کرد که ما در ادامه قصد داریم شما را با دسته بندی این قطعه بر اساس کنترل جریان مایع خنک کننده آشنا کنیم. اگر به تازگی خرید از طرح فروش اقساطی ایران خودرو را تجربه کرده اید، باید بدانید که ماشین شما دارای یکی از انواع ترموستات زیر می باشد:

ترموستات الکترونیکی

این ترموستات ها توسط واحد کنترل موتور مدیریت می شوند. با وجود این، مکانیسم باز و بسته شدن مجرا در بسیاری از موارد عملاً یکسان است و فقط معمولاً توسط یک شیر برقی تغذیه می شود.

در ترموستات های الکترونیکی، سنسورها و دماسنج هایی که در سراسر موتور و سیستم های اطراف آن توزیع شده اند، داده های جمع آوری شده را به واحد کنترل ارسال کرده و ترموستات را طبق برنامه باز می کنند.

کاهش آلایندگی و کاهش مصرف سوخت از بزرگترین ویژگی های مثبت این نوع ترموستات هستند.

ترموستات مومی

این ترموستات ها در دهه های پیش رایج ترین مدل بودند. ترموستات های مومی بدون هیچ وسیله الکترونیکی کار می کردند و فعالیت آن ها تنها به لطف موم کپسوله شده در آن ها بود.

هنگامی که دما افزایش می یابد، موم منبسط شده و دریچه سوپاپ باز می شود و زمانی که مجدد سرد شود، در اثر انقباض، دریچه سوپاپ بسته می شود.

ترموستات فانوسی یا معمولی

در این نوع ترموستات، به جای اینکه باز و بسته شدن دریچه براساس انبساط یک مایع صورت پذیرد، عملکرد ترموستات با استفاده از الکل انجام شود. هنگامی که مایع خنک کننده گرم می شود، الکل تبخیر شده و در نتیجه انبساط، مایع از آن عبور می کند. با کاهش دما، الکل به حالت مایع خود باز می گردد و دریچه بسته می شود.

در نهایت باید گفت که به دلیل استفاده از الکل در این نوع ترموستات، آن ها از ایمنی کمتری در مقایسه با سایر مدل ها برخوردار هستند.

5 علامت خرابی ترموستات خودرو

در حالی که ترموستات قطعه ای نسبتا ارزان در خودروی شماست، اما به دلیل اهمیت بالای وظایف ترموستات ماشین، لازم است تا همواره نسبت به بررسی آن اقدام کرده و با علائم خرابی ترموستات ماشین به طور کامل آشنا شوید. از جمله این نشانه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

گرمای بیش از حد

گرمای بیش از حد، شایع ترین علامتی است که نشان می دهد عمر ترموستات خودرو شما به پایان رسیده است. به دلیل خوردگی یا فرسودگی، ترموستات خودروی شما ممکن است در حالت بسته گیر کند. اگر این اتفاق بیفتد، ترموستات اجازه نمی دهد مایع خنک کننده به رادیاتور برسد و همانطور که در بالا ذکر شد، موتور بیش از حد گرم شده و باعث آسیب شدید به آن می گردد. اگر در جاده هستید و در حال حاضر کاری از دستتان بر نمی آید، بخاری ماشین را روشن کنید تا گرمای اضافی دفع شود.

خنک شدن بیش از حد

اما از دیگر علائم نداشتن ترموستات خودرو سالم می توان به خنک شدن بیش از حد آن اشاره کرد. زمانی این اتفاق می افتد که موتور به دمای مناسب برای عملکرد طبیعی خود نرسد. در این سناریو، ترموستات باز می ماند و چرخه عمر موتور را به شدت کاهش می دهد.

برای جلوگیری از این امر، همیشه باید مراقب دماسنج داشبورد خودرو و چراغ های هشدار آن باشید.

صداهای عجیب و غریب موتور

 یکی دیگر از علائم خرابی ترموستات ماشین، شنیده شدن صداهای عجیب و غریب از موتور است. ممکن است صدای غرش، جوش یا تق تق از رادیاتور را بشنوید. همه این علائم به وجود مشکلی در سیستم خنک کننده ماشین شما اشاره دارند.

بنابراین اگر شما هم از طریق طرح فروش قسطی محصولات سایپا مالک یکی از خودروهای این کمپانی شده اید و یا حتی خرید یکی از ماشین های دیگر برندها را تجربه کرده اید، نباید هرگز  از این صداها غافل شوید.

تغییرات دما

ترموستات خودرو، همچنین بر دمای هوایی که در وسیله نقلیه شما از طریق دریچه ها جریان می یابد، تأثیر می گذارد. اگر به طور ناگهانی دما از گرم به سرد یا از سرد به گرم تغییر حالت داد، نشانه واضحی از نقص ترموستات است، به خصوص اگر به طور نامنظم اتفاق بیفتد. بنابراین لازم است تا در اسرع وقت به یک مکانیکی مراجعه کنید.

مشکلات بخاری

پاسخ سوال از کجا بفهمیم ترموستات خراب است یا نه را به راحتی می توان در فصل زمستان کشف کرد. اگر ترموستات در حالت باز گیر کرده باشد، مهم نیست که بخاری را تا چه حد زیاد می کنید، هوای گرم از طریق دریچه ها جریان نمی یابد. این نشان دهنده عملکرد ضعیف ترموستات است که باید به آن رسیدگی کنید.

نحوه تعویض ترموستات

حال که دانستیم چگونه بفهمیم ترمستات ماشین خراب است یا نه، لازم است تا با نحوه تعویض ترموستات نیز آشنا شویم.

اگر بدانید ترموستات در کجای محفظه موتور خودرو قرار دارد، تعویض آن پیچیده نخواهد بود. در بیشتر موارد، این قطعه در بالای موتور و در جایی که شیلنگ رادیاتور به موتور وصل می شود، قرار دارد. هنگامی که محل ترموستات را پیدا کردید، تنها کاری که باقی می ماند این است که چند مرحله ساده اما ضروری را دنبال کنید:

• یک سطل نسبتا بزرگ را در زیر رادیاتور قرار دهید، زیرا مقداری از مایع آن خارج خواهد شد که پس از اتمام کار باید آن را به رادیاتور باز گردانید.
• شیلنگ رادیاتور خودرو را تا جایی که به ترموستات وصل می شود، دنبال کرده و شیلنگ را بکشید.
• اکنون زمان باز کردن پیچ های نگهدارنده و برداشتن ترموستات ماشین است.
• ترموستات جدید را جایگزین ترموستات قبلی کنید.
• شیلنگ و گیره های آن را وصل نمایید.
• مخزن رادیاتور را با خنک کننده مناسب پر کنید.
• تبریک می گوییم، این فرایند با موفقیت به پایان رسید.

سوراخ روی ترموستات برای چیست؟

در برخی از انواع ترموستات ها شاهد سوراخی بر روی آن ها هستیم. در واقع می توان گفت که این سوراخ عملکردی مشابه یک سوپاپ دارد که میان فشار مدار بخاری و مدار رادیاتور تعادل ایجاد می کند.

وقتی که ترموستات بسته است، این سوراخ سبب هواگیری خودکار می شود و در زمانی هم که هوایی وجود نداشته باشد، از عبور مایع جلوگیری می کند.

 حذف ترموستات چه عواقبی دارد؟

برخی از رانندگان اقدام به حذف ترموستات ماشین در تابستان می کنند که این کار می تواند عواقب زیان باری برای خودروی شما به دنبال داشته باشد.

در این شرایط، مایع خنک کننده به طور مداوم در سیستم موتور جریان دارد از این رو می توان گفت که رادیاتور فرصت زیادی برای خنک کردن آن نخواهد داشت. در نتیجه آب بدون آنکه خنک شود، مجدد به سیستم باز می گردد.

علاوه بر این، تحت این شرایط، موتور فعالیت بیشتری انجام می دهد که در نتیجه آن، خودرو سوخت بیشتری مصرف خواهد کرد.

دیگر مشکل هم در سرازیری ها رخ می دهد. در این مواقع، سرعت بالای هوا سبب خنک شدن سریع دمای موتور می شود که این کاهش ناگهانی دما، سیلندر خودرو را با مشکلاتی روبرو خواهد کرد.

سوالات متداول

چه عواملی سبب خرابی ترموستات می شوند؟

زنگ زدن بدنه ترموستات، جنس نامرغوب، اعمال فشار بیش از اندازه به این قطعه و تمام شدن عمر مفید ترموستات از جمله عوامل خرابی آن هستند.

عمر مفید یک ترموستات چقدر است؟

زمان دقیقی برای این قطعه نمی توان تعیین کرد چرا که عمر مفید یک ترموستات تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. اما به طور کلی می توان ادعا کرد که یک ترموستات با کیفیت در شرایط خوب می تواند تا 10 سال دوام بیاورد.

ترموستات خودرو در کجا قرار دارد؟

مکان ترموستات در خودروهای مختلف، متفاوت است، اما در بیشتر موارد می توانید ترموستات را با دنبال کردن شیلنگ های ضد یخ که بزرگ و معمولا مشکی هستند، پیدا کنید که موتور را به رادیاتور متصل می کنند. برای راحتی کار توصیه می کنیم ابتدا یکی از دو مکان زیر را نگاه کنید: اولی، بالای موتور در نزدیکی پمپ آب که وظیفه گردش مایع در سراسر سیستم خنک کننده از موتور به رادیاتور را بر عهده دارد و دوم، پایین موتور، نزدیک شیلنگ رادیاتور که می تواند دسترسی به آن را دشوار کند.

قیمت ترموستات خودرو چقدر است؟

قیمت این قطعه از برندی به برند دیگر متفاوت است. اما آنچه که در این خصوص می توان گفت، این است که قیمت ترموستات های الکترونیکی که معمولا در بیشتر خودروهای امروزی مورد استفاده قرار می گیرند، گران تر از ترموستات های معمولی و مومی است.

هنگام خرید ترموستات به چه نکاتی باید توجه کرد؟

جنس ترموستات، نوع آن، مدت زمان قابل استفاده از محصول، تثبیت دمایی ترموستات، قیمت کالا و گارانتی آن از جمله نکاتی هستند که پیش از خرید باید به آن ها توجه نمایید.